XIV դ. սկզբին ակնհայտ դարձավ, որ մոնղոլական պետությունն արագորեն դեպի կործանում էր գնում: Հաճախակի դարձան գահակալական արյունահեղ ընդհարումները, կենտրոնական իշխանության դեմ ուղղված խռովությունները: Շարունակվում էր պետության տնտեսական կյանքի քայքայումը, անկում էին ապրում քաղաքները: XIV դ. կեսերին մոնղոլական միասնական պետությունն արդեն փլուզվել էր, և Նրա փլատակների վրա առաջացել էին բազմաթիվ անկախ իշխանություններ: Ստեղծված քաղաքական ու տնտեսական քաոսի պայմաններում խիստ ծանրացավ բնակչության դրությունը: Քրիստոնյաների նկատմամբ երբեմնի հանդուրժողական քաղաքականությունն այս շրջանում փոխարինվեց հալածանքներով: Քանդվում էին հայկական եկեղեցիները, հայերին ստիպում էին մահմեդականություն ընդունել: Մոնղոլները, արաբների և սելջուկ-թուրքերի նման, սկսեցին քրիստոնյաներից նույնիսկ գլխահարկ գանձել: Խանի հրամանով բոլոր քրիստոնյաները պարտավոր էին հատուկ նշան կրել: Դեռևս մոնղոլական նվաճումների շրջանում Հայաստան էին տեղափոխվել բազմաթիվ թուրքմենական ցեղեր, որոնք էապես համալրում էին մոնղոլական բանակը: Նրանց տեղաշարժը դեպի Հայաստան շարունակվեց մոնղոլական տիրապետության ընթացքում, իսկ մոնղոլական պետության կործանումից հետո ավելի ուժեղացավ: Թուրքմենները, որոնք սելջուկ-թուրքերին ազգակից էին, հաստատվեցին Հայաստանի ավերված ու ամայացած շրջաններում և տեղական իշխողներից խլեցին իշխանությունը: Թուրքմենական ցեղախմբերից կարա-կոյունլուները բռնությամբ տիրացան երկրի կենտրոնական շրջաններին և, խոշոր զինական ուժ ունենալով, ակտիվ միջամտում էին անգամ մոնղոլական պետությունում ծավալված գահակալական կռիվներին: Հայաստանի հարավարևմտյան մասերում հաստատվեցին նրանց մշտական հակառակորդ ակ-կոյունլուները: XIV դ. երկրորդ կեսին թուրքմենական ցեղերի առաջնորդների միջև կռիվները լայն ծավալ ընդունեցին: Հայ բնակչության կողոպուտն ու հալածանքը ահավոր չափերի հասան: Սակայն ապագայում ավելի ծանր փորձություններ էին սպասվում:
| 
