Համոզվելով, որ մայիսյան բարենորոգումների ծրագիրը մեծ տերությունների միջև առկա հակասությունների պատճառով մնալու է թղթի վրա, սուլթանը վճռեց հայերի բողոքի ձայնը խեղդել աննախադեպ կոտորածներով: Դրանք սկսվում են փաստորեն 1894թ. և շարունակվում մինչև 1896թ. վերջերը: Կառավարությունը հրահանգում է հետադեմ մահմեդական հոգևորականությանը կեղծ լուրեր տարածել, որ իբր հայերը ցանկանում են պետական հեղաշրջում կատարել, կոտորել մահմեդականներին: Ոտքի հանվեցին թուրք մոլեռանդ խառնամբոխը, քրդական ցեղերը, ոստիկանական ուժերը, բանակային կանոնավոր զորամասերը, որոնք առանց սեռի և տարիքի խտրության սկսեցին հայերի կոտորածները: 1895թ. սեպտեմբեր-նոյեմբեր ամիսներին ջարդեր տեղի ունեցան Բաբերդում, Երզնկայում, Շապին-Գարահիսարում, Էրզրումում, Սեբաստիայում, Ուրֆայում, Վանում, Բայազետում, Բիթլիսում և այլուր, Արևմտյան Հայաստանում և Օսմանյան կայսրության հայաբնակ շրջաններում: 1896թ. օգոստոսի 14-ին մի խումբ դաշնակցականներ դիմում են արտասովոր միջոցի: Նրանք մտնում են Օտտոմանյան բանկ և պահանջում դադարեցնել ջարդերը, այլապես սպառնում են պայթեցնել բանկը: Դեսպանների միջամտությամբ բանկը գրաված խումբն ազատվում է, բայց այդ դեպքը առիթ է դառնում կոտորածների ծավալման համար: Եռօրյա ջարդերի արդյունքում միայն Կ.Պոլսում սրի է քաշվում մոտ 10 հազար հայ: Մեծ թվով հայեր զոհվեցին կոտորածներին հաջորդած ցրտաշունչ ձմռան, սովի և համաճարակի պատճառով: 1890-ական թթ. կոտորածներով, փաստորեն, սկսվեց արևմտահայության ցեղասպանությունը: Զոհվեց ավելի բան 300 հազար հայ, նույնքան էլ բռնեց տարագրության փշոտ ու փոշոտ ճանապարհը: Մոտ 100 հազար հայեր գաղթեցին Ռուսաստան, իսկ 150-200 հազարը՝ Եվրոպայի, Աֆրիկայի և Ամերիկայի զանազան երկրներ: Ցավոք, արևմտահայության որոշ մասն էլ դավանափոխվեց՝ ընդունելով մահմեդականություն:
| 
