Www.ARMhistory.do.am
Բարև Հյուր!
Դուք կարող եք:
Մուտք գործել Կամ Գրանցվել
Նավարկություն
Գլխավոր Հայոց պատմություն Հայեր Ֆորում Գրքեր Նկարներ Հետաքրքրաշարժ Հայկական ֆիլմեր Հայկական մուլտֆիլմեր Օնլայն խաղեր Ձեր կարծիքը մեր մասին Կայքեր Կինոթատրոն Հետադարձ կապ
Բաժիններ
Հայաստանի Երվանդական թագավորությունը [6]
Հայաստանն Աքեմենյան տերության կազմում [2]
Հայաստանի անկախացումը Երվանդականների իշխանության ներքո [3]
Արտաշես Ա-ի միավորիչ գործունեությունը [3]
Արտաշես Ա-ի բարենորոգումները [3]
Տիգրան Մեծի նվաճումները [4]
Հայկական աշխարհակալ տերությունը [3]
Հայ-հռոմեական պատերազմը (Ք.Ա. 69-66թթ.) [7]
Հայաստանի պայքարն ընդդեմ Հռոմի ծավալապաշտական քաղաքականության: Արտավազդ Բ [3]
Մեծ Հայքի Արտաշիսյան թագավորության թուլացումն ու անկումը [2]
Մեծ Հայքի Արշակունյաց թագավորությունը [2]
Հայաստանը II-III դարերում [4]
Հասարակական-տնտեսական կյանքը [3]
Պետական կարգը [2]
Վաղ և հին շրջանի մշակույթը [2]
Նյութական մշակույթը [1]
Հոգևոր մշակույթը [7]
Միացեք քննարկումներին
  • Աֆորիզմներ (151)
  • Գրքեր (14)
  • Վեբ ծրագրավորում (14)
  • Հարցեր և պատասխաններ (13)
  • Անեկդոտներ (13)
  • Հայաստանին (13)
  • Քառյակներ (11)
  • Որ ժամանակաշրջանում է Հայաստանը եղել հզոր (11)
  • Հայոց լեզու (10)
  • Անձնական մտքեր,խոսքեր (9)
  • Հին Հունաստան (9)
  • Հեղինակային (8)
  • Ուսանողական կայք տնտեսագետների համար (7)
  • hayoc ekexecu patmutyun (6)
  • Վեբ կայքերի պատրաստում (6)
  • Գլխավոր » Հոդվածներ » Հայաստանը հին շրջանում » Պետական կարգը

    Հին Հայաստանի տարածքը, վարչական բաժանումը և բանակը

    Հայաստանի Երվանդականների թագավորությունը միակ պետությունն էր, որ իր մեջ միավորեց հայկական բոլոր հողերը: Ալեքսանդր Մակեդոնացու արշավանքների նախօրյակին կամ Գավգամելայի ճակատամարտից հետո Հայաստանի տարածքում ծնունդ առան Մեծ և Փոքր Հայքի թագավորությունները, որոնցից առաջինը գոյատևեց մինչև 428 թ.: Արտաշես Ա-ի օրոք Մեծ Հայքի թագավորությունը դուրս եկավ Կասպից և Սև ծովի ափերը, տիրացավ Արևելյան Վասպուրականին և Ուրմիո լճի արևմտյան առափնյա մասին, ինչպես նաև մինչև Տիգրիս գետն ընկած հողերին: Որոշ բացառություններով այդ կացությունը պահպանվեց մինչև Մեծ Հայքի թագավորության 387 թ. բաժանումը:

    Սկզբնական շրջանում Մեծ Հայքի թագավորությունը վարչական առումով բաժանվում էր գավառների, որոնք, ինչպես նշել ենք, հունա-հռոմեական հեղինակները անվանում էին ստրատեգիաներ կամ պրեֆեկտուրաներ: Նրանց կառավարիչներն սկզբում կոչվում էին նախարար կամ ստրատեգոս: I դարում, ինչպես հավաստում է Պլինիոս Ավագը, Մեծ Հայքը բաժանված էր 120 ստրատեգիաների: Դժվար չէ տեսնել, որ նախարարը սկզբում նշանակովի պաշտոնյայի անվանում է եղել (ինչպես և մեր օրերում), իսկ հետո, միջնադարում, նախարարն արդեն նշանակում էր իշխան:

    I դարի երկրորդ կեսին Մեծ Հայքը բաժանվեց նահանգների կամ աշխարհների, որոնց թիվը սկզբում 20 էր: Հունա-հռոմեական աղբյուրները դրանք անվանում են ստրատեգիաներ կամ պրեֆեկտուրաներ: Վերջիններս ունեին իրենց դիվանատները (գրասենյակները)՝ ֆինանսական և այլ վարչություններով: Գավառների վարչական միավորները գյուղական համայնքներն էին, որոնց գլուխ կանգնած էր գեղջավագը՝ պետական ստորադաս պաշտոնյան: Նա իրականացնում էր հարկերի գանձումը, պարհակների կատարումը, առուների ու գյուղական ճանապարհների անցկացումը, բանակի համար զինվորների հավաքագրումը և այլն:

    Պետական իշխանության կարևորագույն մասն էին կազմում թագավորական զինված ուժերը կամ բանակը: Վերջինս որպես կանոն հավաքագրվում էր հայերից, չնայած արքունիքին կից մարդպետական գունդը հավաքագրվում էր մարդ ցեղի ներկայացուցիչներից: Տիգրան Մեծի տերության շրջանում 300-հազարանոց հայկական բանակը կազմված էր ոչ միայն հայերից, այլև նվաճված ու ենթակա երկրների բնակչությունից, ինչպես նաև դաշնակից ցեղերի ներկայացուցիչներից: Ինչպես հավաստում է «Զորանամակ»-ը, հայկական բանակն ուներ 120 հազար մարտիկ, որից 4 բյուրը արքունական զորքերն էին, որոնք բդեշխների գլխավորությամբ իրականացնում էին երկրի սահմանների պաշտպանությունը: Հայոց բանակը ռազմակալող զորամասեր ուներ հարևան Վիրքի և Աղվանքի թագավորություններում: Իշխանական զորաջոկատները մարտի դաշտում առաջնորդվում էին չորս սպարապետների կողմից, որոնք ենթարկվում էին ընդհանուր սպարապետին:

    Զորքի գլխավոր հարվածային ուժը հեծելազորն էր, որը զինված էր նիզակներով, սրերով, վահաններով և նետ ու աղեղներով: Հեծյալն ու ձին մի միասնություն էին կազմում և կոչվում այրուձի: Զրահով պաշտպանված էին թե' հեծյալի և թե' ձիու առավել խոցելի մասերը: Բանակի մեծ մասը կազմում էին հետևակային զորամասերը: Այն բաղկացած էր նետաձիգներից, նիզակակիրներից, սակրավորներից ու տեգակիրներից: Պատերազմի ժամանակ բանակը համալրվում էր աշխարհազորային զորամասերով կամ աշխարհազորով, որը հավաքագրվում էր հասարակ ժողովրդից: Սովորաբար աշխարհազորային զորամասերն առաջնորդում էին գավառակալ իշխանները:

    Կատեգորիա: Պետական կարգը | Ավելացրել է: armhistory (05.01.2011) W
    Դիտումներ: 1587 | Ռեյտինգ: 5.0/1
    Մեկնաբանությունների քանակը: 0

    Օգնեք կայքին տարածեք այս նյութը:
    Մեկնաբանելու համար պետք է գրանցվել կայքում
    [ Գրանցվել | Մուտք գործել ]
    Հայկական տոմար
    Ancient Armenian Calendar
    Armenian history
    История Армении
    Մարզեր
    Արմավիրի մարզ Արարատի մարզ Արագածոտնի մարզ Արցախ Գեղարքունիքի մարզ Լոռու մարզ Կոտայքի մարզ Շիրակի մարզ Սյունիքի մարզ Վայոց Ձորի մարզ Տավուշի մարզ
    Հայաստան
    Բուսական աշխարհ Կենդանական աշխարհ Արագած Արալեռ Արարատ (Մասիս) լեռը Արտանիշ Արփա Որոտան Գառնու ձոր Գեղամա լեռներ Դեբեդ Դիլիջանի արգելոց Թարթառ Խոսրովի անտառ Սևան Հատիս
    Հիշիր
    Current Position
    Новости Карабаха
    Армянский исторический портал
    KillDim.com