Հայ ժողովրդի մշակութային խոշոր նվաճումներից մեկը հայ տպագրական գործի սկզբնավորումն էր։ Հովհան Գուտենբերգի կողմից տպագրության գյուտից ընդամենը կես դար հետո՝ 1512թ., Իտալիայի Վենետիկ քաղաքում լույս տեսավ հայերեն տպագիր առաջին գիրքը՝ «Ուրբաթագիրքը»։ Առաջին հայ տպագրիչը Հակոբ Մեղապարտն էր։ Աբգար Թոխաթեցին իր որդու՝ Սուլթանշահի հետ այնտեղ վերսկսում է հայերեն գրքերի տպագրությունը։ Նա այնուհետև տպարանը տեղափոխում է Կոստանդնուպոլիս և լույս ընծայում բազմաթիվ գրքեր։ XVII դ. տպարաններ են հիմնվում և հայերեն գրքեր հրատարակվում Լվովում, Լիվոռնոյում և Նոր Զուղայում: Նոր Զուղայում 1638թ. հիմնադրված հայկական տպարանը Պարսկաստանում առաջինն էր։ Նրա սարքավորումները բերվել էին ոչ թե Եվրոպայից, այլ պատրաստվել էին տեղում՝ հայ վարպետների կողմից։ 1660-ական թթ. հայ տպագրական գործը հաջողությամբ ծավալվում էր նաև Ամստերդամում: Այստեղ առաջին անգամ տպագրվում են հայերեն Աստվածաշունչը և Առաքել Դավրիժեցու «Գիրք պատմութեանցը»։
|