Հանրապետության քաղաքական-հասարակական կյանքը կազմակերպվում էր կոմունիստական կուսակցության մենիշխանության պայմաններում, նրա ղեկավարությամբ։ Այդ տարիներին կուսակցության շարքերը դարձան բազմանդամ՝ 1941թ. հասնելով շուրջ 36 հազարի կամ 20 տարվա ընթացքում աճելով մոտ 7 անգամ։ Պետության բարձրագույն օրենքը՝ 1922թ. ընդունված սահմանադրությունը, ավելի ու ավելի էր դառնում ձևական։ Պետական կառույցների փոխարեն հարցերը լուծում էին կուսակցական մարմինները։ Իշխանության բարձրագույն մարմինը խորհուրդների համագումարն էր, որը նույնպես առաջնորդվում էր կուսակցության ցուցումներով։ Մինչև 1929թ. Հայաստանը բաժանվում էր վարչատարածքային շրջանների և գավառների։ 1930թ., գյուղատնտեսության կոլեկտիվացման կապակցությամբ, իշխանությունը տեղերին մոտեցնելու նպատակով, գավառները վերացվեցին և կազմավորվեցին 25 շրջաններ։ Շրջանային բաժանումը գոյատևեց մինչև 1996թ., երբ կազմավորվեցին մարզերը։ Կուսակցության ղեկավարության և ազդեցության տակ էին գործում հասարակական կազմակերպությունները՝ արհեստակցական միությունները, կոմերիտմիությունը, ստեղծագործական միությունները։ Հայաստանի երիտասարդական կազմակերպությունը Վ. Ի. Լենինի մահից հետո (1924թ.) կրում էր նրա անունը (Հայաստանի լենինյան կոմունիստական երիտասարդական միություն՝ ՀԼԿԵՄ)։ 1930-ական թվականների վերջում ՀԼԿԵՄ շարքերում հաշվվում էր 93 հազար մարդ։ 1930-ական թվականներին ԽՍՀՄ-ում Կոմունիստական կուսակցության մենիշխանությունը վերաճեց ամբողջատիրության (տոտալիտարիզմ)։ Դա Կոմկուսի այնպիսի տիրապետությունն էր, երբ նրա ղեկավար դերն իշխող էր դարձել ու թափանցել էր երկրի տնտեսական, քաղաքական, հասարակական, մշակութային կյանքի բոլոր բնագավառները, նաև արտաքին քաղաքականություն։ Վերևից վերահսկվում էր այն ամենը, ինչ տեղի էր ունենում վիթխարի երկրի ամեն անկյունում։ Հայաստանում հասարակական և քաղաքական կյանքի ղեկավար ու կազմակերպիչ ուժը Հայաստանի կոմունիստական կուսակցությունն էր, նրա Կենտրոնական կոմիտեն։ 1920–1930-ական թվականներին ՀԿ(բ)Կ Կենտկոմի առաջին քարտուղարներ են եղել և գործել են համեմատաբար տևական Աշոտ Հովհաննիսյանը (1922–1927թ.) (հետագայում՝ Հայաստանի գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս, անվանի պատմաբան) և Աղասի Խանջյանը (1930–1936թ.)։ Նշանակալի է նրանց վաստակը երկրի տնտեսական ու մշակութային վերելքի և ազգային կադրերի աճի ու դաստիարակության գործում։
| 
