|
|
Գլխավոր » 2011 » Փետրվար » 10
Հայ ժողովուրդը Առաջավոր Ասիայի հնագույն ժողովուրդներից մեկն է: Նրա նախնիները հանդես են եկել այն ժամանակ, երբ նոր էր բացվում մարդկային քաղ
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
Հայկական զորքերի մարտավարական եղանակ եղել է ճակատային ընդհարումը, ինչպես նաև թևերի պաշտպանությունը, կազմակերպված հետախուզությո
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
Ռազմա-ստրատեգիական նշանակություն ունեցող հնագույն փաստը մի ավանդություն է, որն արձանագրված է պատմահայր Մովսես Խորենացու պատմության այն գլխում, ուր
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
Պարսկաստանում իշխանության գլուխն է անցնում Աքեմենյան հարստությունից Դարեհ 1-ը (522— 486 մ.թ.ա.), որը վերականգնում է պարսից պետության հզորությունը, ստեղծում է ավելի ուժե
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
Ապստամբ հայերին 520 թ. (մ.թ.ա.) պարտության մատնելուց հետո, Դարեհ I-ը Հայաստանը միացրեց իր կայսրությանը և այնտեղ ստեղծեց երկու կուսակալություն։ Արևելյան կուսակալություն (ըստ Հերոդոտի՝ XVIII)
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
Դեռևս Արտաշես 1-ից առաջ հասունացել էր միասնական պետության ներքո հայկական մանր իշխանությունները միավորելու գաղափարը, բայց այն իրագործվեց Արտաշես I-ի գահակալության ժամանակ (189—160:
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
Տիգրան II-ը, ինչպես հայտնի է, Պարթևստանի գերությունից ազատվելուց և հայրենիք վերադառնալուց հետո 95թ. (մ.թ.ա.) թագադրվել է պատմական Հայաստանի Աղձնիքի այժմյան Ֆարկին քաղաքում և գահակալել է մինչև 55թ. (մ.թ.ա.): Գահ բարձրանալուց հետո Տի
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
Հայոց թագավորի կողմից Սիրիան և Կիլիկիան գրավելու փաստը և Հայաստանի սահմանները Փոքր Ասիայի սահմաններին մերձենալը հռոմեացիք համարեցին իրենց իրավունքների ոտնահարում։ Բուն Իտալիայում ծագած խռովությունների պատճառով հռոմեացիք ստիպված եղան ժամանակավորապես հաշ
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
Նորագույն հետազոտողներ ակադ. Հ.Մանանդյանը և մյուսները Տիգրանի զորքերի քանակին վերաբերող տվյալները բացահայտորեն խիստ չափազանցված են համարում։ Այդ գիտնականները իրականությանն ավելի մոտ են համարում Մեմնոնի տվյալները, ըստ որի Տիգրանակերտի ճակատամարտում Տիգրանի զորքն ունեցել է 8
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
Տիգրանի պարտությունից հետո նրան է մոտենում Միհրդատը։ Նրանք երկուսով շրջելով մարզերում, հավաքում էին նոր բանակ,— վկայում է Ապպիանոսը։— Նրանք քաղաքներում զենքի էին կոչում համարյա բոլոր հայերին։ Ընտրելով նրանցից ամենալավերին՝ մոտավոր
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
Հռոմի սենատը 66 թ. (մ.թ.ա.) արևելյան երկրների հետ պայմանագրեր կնքելու և նրանց «Հռոմի բարեկամների ու դաշնակիցների» շարքերն ընդունելու իրավունք տալով Պոմպեոսին, նրան նշանակեց գերագույն հրամանատար, Արևելքից ետ կանչելով զորավարներ Մարկիուս Ռեքսին և Մանիոս Գլաբրիոնոսին։ Հայ-պոնտական դաշինքի դեմ պատերազմ նախապատրաստելով
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
Տիգրան II-ի մահից հետո Հայաստանում գահ բարձացավ նրա կրտսեր որդին՝ Արտավազդ II-ը։ Նրա թագավորության ժամանակ միմյանց դեմ մարտնչում էին հարևան երկու պետությունները՝ Հռոմը և Պարթևստանը։ Ըստ Տիգրան II-ի և Պոմպեոսի միջև կնքված պայմանագրի՝ հայերը պարտավոր էին պահպանել դաշինքը։ Հռոմեական պետությունը ձգտել է արևելյան երկրների հետագա նվաճմանը։ Սիրիան նվաճելուց հետո, ամենահզոր պետությունը, ո
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
 Հռոմի դրածո վրացի Հռադամիզդին հայկական գահից հեռացնելը առաջ բերեց Հռոմի նոր պատերազմը Արևելքի դեմ, որը պատմագրության մեջ հիշատակվում է տասնամյա պատերազմ (54-64 թթ. մ.թ.) անունով։ Արևելքի, այդ թվում Հայաստանի հարցը լուծելու համար Հռոմի կայսր Ներոնը ընտրում է մարտերում փորձված և ժողովուրդների հնազանդեցման մեջ ընդունակություններ ցուցաբերած զորավար Դոմացիոս
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
 Հռոմեական Տրայանոս կայսրը նոր ագրեսիա է սկսում Արևելքի երկրների, այդ թվում և Հայաստանի դեմ։ Տրայանոսը իր զորքերով 113 թ. հոկտեմբերի 27-ին մտնում է Ասորիք և պատերազմի է պատրաստվում Հայաստանի դեմ։ Իր արևելյան արշավանքը Տրայանոսն սկսում է երկու ուղղությամբ, դրանցից էր Մելիտենե-Խարբերդի դաշտը։ Այդ ուղղությունն ունեցել է խիստ կարևոր նշանակություն հարավից ու Տավրոսի լեռների կողմից իր զորքերի գլխավոր ուժերի աջ թևի և թիկունքի ապահովման
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
 Պարսիկ Սասանի թոռ Արտաշիրը 224 թվականին ապստամբում է, գրավում պարթևական մայրաքաղաք Տիզբոնը, իրեն հայտարարում է Պարսկաստանի թագավոր և ագրեսիվ գործողություններ սկսում Փոքր Ասիայի մանր ժողովուրդների դեմ։ 228 թ. Ադիաբենից Արտաշիրը շարժվում է դեպի Հայաստան։ Կասիուս Դիոնը հաստատում է, որ Պարթևստանը, Մարաստանի մի շարք շրջաններն ու մարզերը հնազանդեցնելուց հետո, Արտաշիրը արշավում է Հայաստան։
«Բայց այստեղ նրան դուրս վանեցին եր
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
 Սասանյան Պարսկաստանի և Բյուզանդիայի միջև սկսվում է Հայաստանը նվաճելու երկարատև պատերազմը, որը շարունակվում է 338—368 թթ.։ 338 թ. Հայաստանում գահակալում է Շապուհի որդի Ներսեհը, որին հայերը գահընկեց են անում և գահ բարձրացնում Խոսրով Կոդակի որդի Տիրանին (339—350 թթ.): Շապուհ II-ը բռնի կերպով նորից Հայաստանի գահն է բարձրացնում Ներսեհին։ Հայ ժողովուրդն ապստամբում է և դիմում հռոմեացիների օգնությանը։ 345 թ. գարնանը Շապուհ II-ը մեծաքանակ զորքով անցնում է
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
 Պարսկաստանի գերիշխանությունը Հայաստանում ամրապնդելու նպատակով սասանյան Վռամ IV թագավորը, հաստատելով հայ նախարարների ժառանգական իրավունքները, սահմանելով նրանց տիրույթների չափերը, ճանաչելով հողային սեփականության և ֆեոդալական հողատիրության գոյությունը Հայաստանում, 428 թվականին գահից զրկեց Արտաշես թագավորին և Արևելյան Հայաստանում ստեղծեց մարզպանություն։
|
 Հեփթաղների դեմ պատերազմում պարտված Հազկերտ II-ը 450 թվականի աշնան վերջերին վերադառնում է Տիզբոն և ներման խոստումով ցանկանում է հայ ապստամբներին հնազանդեցնել։ Սակայն Հազկերտի այդ խոստումները հավատ չեն ներշնչում հայրենասեր հայ նախարարներին, որի համար էլ նրանք 450-451 թվականի ձմռանը լուրջ նախապատրաստական աշխատանքներ են տանում իրենց ռազմական ուժերը համախմբելու ուղղությամբ` նախապատրաստվելով ահեղ թշնամուն դիմադրելու։
|
Չնայած Ավարայրի ճակատամարտում հայերը ռազմական պարտություն կրեցին, սակայն 450—451 թվականների ապսաամբության քաղաքական և բարոյական նշանակությունը շատ մեծ էր։ Պարսիկ նվաճողները համոզվեցին, որ Հայաստանը և հայ ժողովրդին իրենց անսահմանափակ իշխանությանը ենթարկելը հեշտ գործ չէ։ Հայրենիքի անձնազոհ մարտիկները արյան գնով պաշտպանեցին հայրենի երկրի ներքին անկախությունը։
Հենց այդ բարենպ
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
 Վահան Մամիկոնյանի մահից հետո, պարսկական արքունիքը որոշ ժամանակ Հայաստանի մարզպան էր նշանակում դարձյալ հայերից (Վարդ Պատրիկ, Մժեժ Գնունի), սակայն Խոսրով Նուշիրվան արքան վերստին վերականգնում է պարսից մարզպաններ նշանակելու կարգը և ցանկանում է մեկընդմիշտ լուծել հայկական հարցը՝ Հայաստանը Պարսկաստանի հետ ձուլելու միջոցով։
Դրությունը մխիթարական չէր նաև Արևմտյան Հայաստանում։ Բյուզանդիայի Հուստինիանոս կայսրը ձգտում էր ոչնչացնել հայ նախարարների ռազմական ինքնուրույնությունը և սեփական
...
ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ>>>
|
|
|
| Հայկական տոմար |
|
|
| Հիշիր |
|
|
|
